CSM25: Veilig DevOps toepassen: sluit het CI/CD-beveiligingsgat

DevOps maakt softwareontwikkeling sneller, betrouwbaarder en, als het goed is, veiliger. CI/CD (Continuous Integration/Continuous Deployment) speelt daarbij een centrale rol. Het automatiseert handmatige processen, vermindert menselijke fouten en versnelt teamwork. Maar let op: zonder beveiligingsmaatregelen is de CI/CD-pipeline kwetsbaar.

Wil je gecompromitteerde API-sleutels, kwetsbare afhankelijkheden en ongeautoriseerde codewijzigingen voorkomen? Lees verder en ontdek hoe je het CI/CD-beveiligingsgat sluit.

CI/CD laat je snel ontwikkelen, updaten en uitrollen

Met CI/CD kunnen ontwikkelteams meerdere keren per dag code updaten. Zodra ontwikkelaars codewijzigingen naar een gedeelde repository pushen, start een reeks automatische tests. Binnen minuten verschijnt er feedback over veiligheid, functionaliteit en kwaliteit. Is er geen feedback? Dan kan de goedgekeurde code met een druk op de knop (of helemaal automatisch) worden uitgerold naar test-, staging- of productieomgevingen. Tools monitoren de omgeving. Bij feedback of incidenten volgt een melding en is een update snel te maken en uit te rollen.

Wat is het CI/CD-beveiligingsgat?

De automatisering en snelheid van CI/CD is alleen mogelijk dankzij een complexe pipeline die de processen aanstuurt. Dit brengt kwetsbaarheden en beveiligingsrisico’s met zich mee. Het CI/CD-beveiligingsgat is dan ook niet zozeer één specifiek probleem, maar een combinatie van risico’s. Denk aan:

• Gevoelige gegevens in code of repositories
• Onveilige afhankelijkheden in de pipeline
• Slecht beheerde toegangsrechten
• Configuratiefouten in de pipeline
• Onvolledige beveiligingstests
• Onveilige opslag van artifacts

Gevoelige gegevens in code of repositories

Tijdens het snelle ontwikkelproces kan het voorkomen dat wachtwoorden, API-sleutels, certificaten of databasecredentials per ongeluk in de code of configuratiebestanden belanden. Tools zoals Git scannen standaard niet op gevoelige data, zoals een onbedoelde commit van een .env-bestand. Als gevoelige gegevens in een publiek toegankelijke repository belanden, of als een afgeschermde repository lek blijkt te zijn, kunnen aanvallers ze misbruiken om codewijzigingen te pushen of malafide releases te maken.

Onveilige afhankelijkheden in de pipeline

CI/CD-pipelines maken vaak gebruik van externe bibliotheken, containers en tools, zoals npm-pakketten, Docker-images of Python-modules. Als deze afhankelijkheden kwetsbaarheden bevatten — bijvoorbeeld verouderde versies met bekende beveiligingslekken of malafide code — introduceren ze risico’s in het hele build- en deploymentproces. Zonder strenge controles kan dit leiden tot datalekken, supply-chain attacks of ongeautoriseerde toegang.

Slecht beheerde toegangsrechten

CI/CD-pipelines vereisen strikte toegangscontrole. Slecht beheerde toegangsrechten (ontwikkelaars met admin-rechten, gedeelde serviceaccounts of vergeten rechten van voormalige medewerkers) openen de deur voor misbruik, sabotage of datalekken. Hanteer het principe van minimale rechten (least privilege) om de pipeline te beschermen tegen ongeautoriseerde wijzigingen, malafide deployments en datalekken.

Configuratiefouten in de pipeline

Configuratiefouten in de CI/CD-pipeline zoals openbare storage-buckets, onversleutelde communicatie of standaardwachtwoorden vormen een groot risico. Neem de tijd om de pipeline-configuratie te controleren, laat dit doen door ervaren teamleden en voer onderlinge reviews uit. Aanvallers zoeken actief naar vergissingen zoals een vergeten debug-modus of onterecht publiek toegankelijke cloud-resources. Zulke fouten zijn makkelijk uit te buiten om gevoelige data te stelen, builds te manipuleren of toegang te krijgen tot interne systemen.

Onvolledige beveiligingstests

Een CI/CD-pipeline focust vaak te veel op functionele tests (werkt de code?) en te weinig op beveiligingstests (is de code veilig?). Als scans op statische én dynamische kwetsbaarheden (SAST/DAST) ontbreken, of compliance-checks en dependency-scanning te wensen over laten, kunnen kritieke risico’s in productiecode belanden. Zonder geïntegreerde beveiligingstests is het risico op SQL-injecties, hardcodedsecrets of gebrekkige security-compliance hoog.

Onveilige opslag van artifacts

Artifacts zoals Docker-images, gecompileerde binaries of npm-pakketten worden soms opgeslagen zonder verificatie of versleuteling. Aanvallers kunnen onveilig opgeslagen artifacts vervalsen, infecteren of vervangen door malafide versies. Op die manier zijn backdoors in productieomgevingen aan te brengen, of zijn data te stelen. Als strenge controles op artifact-opslag achterwege blijven, is de hele releaseketen kwetsbaar voor supply-chain attacks.

Zo sluit je het CI/CD-beveiligingsgat

Een kwetsbare CI/CD-pipeline zet de deur open voor datalekken, malware-injecties, ongeautoriseerde wijzigingen en compliance-risico’s. Om het CI/CD-beveiligingsgat te sluiten, controleer je de zes risicogebieden met de volgende combinatie van tools en strategieën.

1. Haal gevoelige gegevens uit de CI/CD-pipeline

Voorkom dat gevoelige gegevens in je code belanden door .env-bestanden en andere configuratiebestanden met credentials toe te voegen aan .gitignore. Scan automatisch elke commit met tools zoals GitLeaks of TruffleHog. Daarmee spoor je per ongeluk API-sleutels, wachtwoorden en andere gevoelige gegevens op. Vervang hardcoded credentials door een secretmanagement-tool zoals HashiCorp Vault, AWS Secrets Manager of GitHub Secrets. Deze voorzien je pipeline alleen tijdens runtime van benodigde credentials, zodat ze nooit in de repository belanden.

2. Scan op dependencies

Voorkom dat kwetsbare afhankelijkheden (bibliotheken, containers of tools) in je pipeline belanden door automatisch elke dependency te scannen met tools zoals Snyk, Trivy of Dependabot. Deze tools detecteren verouderde pakketten, bekende beveiligingslekken en malafide code in npm-pakketten, Docker-images en andere afhankelijkheden. Blokkeer builds direct bij kritieke kwetsbaarheden en update dependencies waar mogelijk automatisch. Zo voorkom je dat supply-chain attacks, datalekken of gecompromitteerde releases je softwarelevering verstoren.

Pas toegangsbeheer met minimale rechten toe

Beperk het risico op misbruik van toegangsrechten door dit strikt te beheren. Pas hiervoor het principe van minimale rechten (least privilege) toe. Gebruik rolgebaseerde toegang (RBAC) en tijdelijke tokens (bijvoorbeeld via AWS IAM of GitHub’s fine-grained permissions). Schakel multi-factor authenticatie (MFA) in voor alle accounts met toegang tot de pipeline. Dit voegt een extra beveiligingslaag toe, waardoor aanvallers met gestolen credentials moeilijker kunnen inloggen.

Controleer op configuratiefouten

Voorkom gemakkelijk misbruikbare configuratiefouten door je infrastructuur-as-code (IaC) te scannen met tools zoals Checkov of TFLint. Controleer je pipeline-configuratie op openbare storage-buckets, standaardwachtwoorden en onversleutelde communicatie. Gebruik een tool als Open Policy Agent om automatische policy-checks uit te voeren voordat wijzigingen worden toegepast. Zo voorkom je dat aanvallers configuratiefouten kunnen gebruiken om toegang te krijgen tot je systemen.

Voeg extra beveiligingstests toe

Integreer statische (SAST) en dynamische (DAST) beveiligingstests in elke pipeline-run met tools zoals SonarQube voor code-analyse en OWASP ZAP voor runtime-kwetsbaarheden. Scan ook containers en dependencies op bekende lekken met een tool zoals Trivy. Blokkeer builds met kritieke beveiligingsfouten om te voorkomen dat onveilige code in productie belandt. Dit verkleint het risico op SQL-injecties, hardcoded secrets en deployments die niet aan de beveiligingsnormen voldoen.

Beveilig artifact-opslag

Onderteken en versleutel alle artifacts (Docker-images, binaries, packages) met tools zoals Sigstore of Notary. Sla artifacts op in private registries (bijvoorbeeld de GitHub Container Registry of AWS ECR) en zorg dat alleen geautoriseerde gebruikers toegang hebben. Gebruik versiebeheer en checksums om de integriteit van artifacts te bewaken en stel automatische alerts in met AWS CloudTrail of GitHub’s dependency graph. Hiermee voorkom je dat malware, backdoors of vervalste releases aan jouw software worden toegevoegd.

Blijf monitoren en reageren

Monitor je CI/CD-pipeline continu met tools zoals Splunk of Datadog. Zorg dat je bij verdachte activiteiten zoals onverwachte deployments en verdachte toegangspogingen direct een real-time melding ontvangt. Log alle meldingen automatisch voor auditdoeleinden. Stel een duidelijk incidentresponse-plan op zodat je snel kunt handelen bij beveiligingsincidenten. Dit minimaliseert de impact van inbraken, datalekken of sabotage.

Checklist: CI/CD-beveiliging

Wil je snel nalopen of jouw CI/CD-beveiliging op orde is? Doorloop dan deze checklist:

• Gebruiken we een secrets manager?
• Scannen we automatisch repositories op gelekte credentials?
• Staan .env-bestanden en API-sleutels in .gitignore en niet in Git?
• Scannen we alle dependencies (npm, Docker, etc.) op kwetsbaarheden?
• Blokkeren we builds bij kritieke kwetsbaarheden in de dependencies?
• Hanteren we minimale rechten (least privilege) voor gebruikers en automatiseringstools?
• Is MFA verplicht voor toegang tot de pipeline en secrets?
• Scannen we IaC-bestanden (Terraform, CloudFormation) op beveiligingsfouten?
• Is de pipeline vrij van openbare storage-buckets, standaardwachtwoorden en onversleutelde communicatie?
• Voeren we SAST en DAST uit bij elke pipeline-run?
• Scannen we containers op kwetsbaarheden?
• Ondertekenen we alle artifacts (Docker-images, binaries) met Sigstore of Notary?
• Slaan we artifacts uitsluitend op in een private, versleutelde registry?
• Ontvangen we automatische alerts bij verdachte activiteiten (zoals onverwachte deployments)?
• Hebben we een audit trail waarin we de wie, wanneer en waarom van deployments loggen?

Conclusie: je DevOps is nu DevSecOps

DevOps pas je toe om snel, betrouwbaar en veilig te ontwikkelen. DevSecOps zet een dikke streep onder het woord ‘veilig’. Wil je dat jouw DevOps uitgroeien tot DevSecOps? Begin dan met de CI/CD-pipeline. Reken af met standaardrisico’s zodat jouw code niet alleen snel geleverd wordt, maar ook betrouwbaar én veilig is. Op zoek naar een veilige en schaalbare omgeving om je CI/CD-pipeline te hosten? Ontdek dan ons aanbod aan clouddiensten.