Day of the programmer: wat er vooraf ging aan je stukje code

TransIP viert vandaag Day of the Programmer. Daarom lijkt het ons de moeite waard om even terug te blikken op de geschiedenis van de programmeerwereld. Hoe is het in de loop der jaren veranderd?

Van klein begin

In 1883 creëerde Ada Lovelace wat vandaag wordt beschouwd als ‘s werelds eerste programmeertaal. Zij realiseerde zich dat de getallen die door een mechanische computer werden verwerkt, meer konden voorstellen dan alleen eenheden. Jaren later proberen miljoenen anderen net als zij creatieve en innovatieve manieren te vinden om nieuwe en oude problemen aan te pakken en zo het leven beter, gemakkelijker of gewoon toffer te maken.  

Dit was niet altijd het geval. In de jaren '70 en '80 hadden programmeren en coderen een veel kleinere voetafdruk, met nog kleinere communities en resources. De technologie was voor de tijd basic en in het beste geval functioneel. Dit zou veranderen door de opkomst van goedkope en snelle computers, betaalbare opslag en networking. Zodra je een redelijke hoeveelheid informatie kon opslaan op je personal computer (PC) en toegang had tot een lokaal netwerk kon je samen software gaan ontwikkelen. 

Via deze nieuwe mogelijkheden ontstond de eerste opensource-explosie. Met gemeenschappelijke tools en platforms kon je ook bijdragen aan één doel. Zo is het idee van software-ownership ontstaan. Een concept waar we in de opensourcecommunity vandaag de dag de vruchten nog van plukken. Omdat LAN-netwerken steeds meer met elkaar verbonden raakten en we steeds dichterbij een world wide web kwamen, konden gegevens en code ook steeds sneller worden gedeeld. Daardoor ontstonden nieuwe ideeën. Tegelijkertijd waren geïsoleerde, en inflexibele systemen zoals IBM 7070’s nog de norm. 

Mainstreaming

Eind jaren ’80 waren netwerken, rekenkracht, opslag en een opensourcecultuur waarin delen centraal stond de belangrijkste pijlers van het programmeren. Niemand wist nog waar het heen ging, maar iedereen leek er klaar voor te zijn. En toen kwam het world wide web. 

Met de verplaatsing van bestanden en data naar het internet, nam het belang van de computer en zijn lokale opslag af. Een andere belangrijke factor hierbij was de toevloed van miljoenen, en uiteindelijk miljarden gebruikers. De hoeveelheid gegevens die online werd gedeeld en beschikbaar werd gesteld, nam enorm toe. Het programmeerlandschap bleef in beweging door verbeterde hardware, de opkomst van parallel processing in CPU's, snellere harde schijven en lokale netwerkinfrastructuur. Hierdoor is het programmeren verschoven, van het bouwen van bedrijfs- en productiviteitstools naar het creëren van gigantische gameworlds, consumentenapplicaties, kunstmatige intelligentie en data-analyse.

De talenexplosie

Voor de programmeur van vandaag ligt een talenbibliotheek van meer dan 50 jaar oud binnen handbereik. Van C tot Ruby, Java, Kotlin, Elixir Swift en meer, je zou er bijna keuzestress van krijgen. Daarnaast evolueren deze talen in steeds weer nieuwe, efficiëntere versies die naast hun voorgangers gaan leven. Een nieuwe taal vervangt namelijk niet noodzakelijk een oudere. C bestaat al sinds de jaren ‘70 en beleeft toch een renaissance mede dankzij het Internet of Things (IoT), waarin C gemakkelijk kan worden geoptimaliseerd voor gebruik in energiezuinige componenten. Anderzijds is er ook een duidelijke behoefte aan meer abstracte talen zoals Rust, die meer flexibele ontwikkeling en vooruitgang in automatisering en machinelearning mogelijk hebben gemaakt.

Er bestaat niet één taal die alles overheerst. Hoewel programmeurs en ontwikkelaars vandaag de dag veel meer keuze hebben in tools dan twee decennia geleden, brengt dit ook een aantal uitdagingen met zich mee. Node.js, Kubernetes en React zijn vandaag go-to’s, maar voor de toekomst is het nog maar afwachten. Dat betekent wendbaar en flexibel blijven, een zware opgave gezien de snelheid waarmee dingen kunnen veranderen. Toolspecialisatie houdt aan en wellicht is de toekomst dat programmeurs meer polyglot zullen zijn dan in het verleden. De vernieuwde interesse in opensourcetooling zal de verspreiding van het taallandschap alleen maar versnellen.

Open source strikes back

Opensourceprogramma's die in de jaren '90 op C of xBase draaiden konden voor alles worden gebruikt, van printen tot renderen en het draaien van complexe wiskundige modellen. Maar in het laatste decennium heeft open source hernieuwde aandacht gekregen in techfora, -communities en -media. De basisprincipes zijn niet veranderd: een gemeenschappelijke code repository en ontwikkeling door de gemeenschap.

Deze tweede explosie is voor een deel te danken aan de totale dominantie van het internet, waardoor het ongelooflijk simpel is geworden om toegang te krijgen tot nieuwe projecten en ideeën. Iedereen met internettoegang kan uploaden naar een Git-repository en presto! Een opensourceproject. Programmeren is vandaag misschien niet per se gemakkelijker, maar meer programmeurs met internettoegang betekent meer ideeën en meer ideeën betekent meer projecten. Dit is echter maar een deel van de reden. Want open source is commercieel geworden.

Een groot deel van opensourcesoftware in 2021 is op de een of andere manier gekoppeld aan een premium product of tool. Vaak is dit onder de vorm van een Software as a Service (SaaS) -model dat als alternatief wordt voorgesteld voor het opensourcepakket. Dat andere commerciële bedrijven tijd, geld en moeite zullen steken in het samenwerken en bouwen aan gedeelde opensource-software is dan ook interessant.

Het commercieel linken van opensourcesoftware betekent dat programmeurs een grotere keuze hebben aan tools die ze zelf kunnen aanpassen en waarop ze verder kunnen bouwen, tegen een lagere kostprijs. Ondanks het feit dat meer commerciële doeleinden op het eerste gezicht niet aantrekkelijk klinken, zorgt het voor een heropleving van open source. Het opent de deur voor meer creativiteit en input van de community voor de volgende generatie tools.

No-code development has entered the chat

Hoe je het ook wendt of keert: een programmeur zijn is coderen. Maar nieuwe tools en technologieën beginnen de definitie te veranderen en vergrijzen de grenzen tussen programmeren en design. Hier komt no-code ontwikkeling om de hoek kijken. Deze platformen zijn er in vele vormen en functies, en worden ook wel low-code of visualdevelopment-tools genoemd. Simpel gezegd zijn dit omgevingen waar een code-analfabete gebruiker elementen kan slepen en neerzetten om tools te bouwen en een UI kan gebruiken om te interfacen met het platform zonder één regel code te schrijven. Met no-code systemen is technologie toegankelijker. 

In hoeverre no-codeplatforms de noodzaak van taalkennis kunnen loskoppelen van low level creatie en design, zal afhangen van hoe effectief ze zijn. A.I. zou dit proces nog verder kunnen bevorderen. Over 20 jaar bereiken we misschien een punt waarop een programmeur een softwaretoepassing vanaf het nulpunt kan creëren, zonder enige kennis van een taal.

Programmeren is gewoon cool

Los van het veranderende industrielandschap kunnen we ook niet meer om een andere significante ontwikkeling in de programmeerwereld heen: programmeren is nu cool. Tv-programma's en films over Silicon Valley, hacking, gamedevelopment en startups voeren de boventoon en programmeurs staan steeds vaker in de hoofdrol van een film of serie (Mr. Robot, The Social Network). Het is echter meer dan alleen vertegenwoordiging in de media. Learn to code-initiatieven, diversiteit door coderen en overheidsaandacht voor programmeren komen overal terug. Kortom: wereldwijd is programmeren een ongelooflijk gewaardeerde vaardigheid geworden. 

Als kers op de taart is de internetcultuur diep beïnvloed door programmeurs en memes over programmeerontwikkeling en coderen zijn inmiddels in alle uithoeken van het internet te vinden. De nieuwe culturele mainstream en een teken des tijds. Ada Lovelace zou dolgelukkig zijn geweest met de wereld waarin programmeurs nu werken. Waarschijnlijk had ze een passende meme ook op prijs gesteld.

Meer over Day of the Programmer? Maak kennis met onze programmeurs en grijp je kans op een Blade VPS X4!